Baby Corn chu Vaimim kawmno, chi pawh a la inthlah hmaa keh a ni a, Vaimim eidan dang a ni. Vaimimin chhâwn a thlak veleh keh mai a ni a, a hringa chawhmeha sawngbawla ei emaw, a tina siama chawhmeha eite hi a eidan ber chu a ni. Thailand, Taiwan, China leh Japan rama loneitute chuan hun rei tak a]ang tawh khan hetiang vaimim kawm no, Baby Corn kan tih hi chawhmeh atan an lo ei tawh ]hin a. Tunhma kum engemaw chen atang khan mitten ei an lo ching uar ta a, salad, soup, pickle, pakora leh Chinese food-ah hetiang vaimim kawmno hi an lo hmang ta a ni. China, Taiwan, Myanmar, USA, Canada, Singapore, Hongkong, Malaysia leh Germany-ah te an ching uar em em tawh a. Thailand leh China hi hmahruaitu an la ni reng. India ramah chuan Western UP, Maharastra, Haryana, Karnataka, Andra Pradesh leh Meghalaya te hi a ching uar te an ni hrih. Chaw ]ha tak a ni a, a chaw pai te hi kan rama kan chawhmeh thlai dangte nen hian khaikhin tham tak a ni. Rannung thahna tûr lakah pawh a fihlim a, a chhan chu kawr chhah takin a tuam vang a ni a, vegetable dang ang lo takin a ven nan rannung thahna tûr hman fo pawh a ngai hek lo.


   India sorkar in export lama hak a lo zauh leh phalrai tak azarah vaimim chin uarna State te phei chuan ram dang nena insumdawn tawnna leh eiin tur Industry (food Industry) tih hmasawn leh tih lenna turin beiseina a ti sang hle. Chu chu baby corn a fresh leh a tin-a siam ram danga export te, income tihpun nan leh baby corn ]in siam leh ranvulh lama employment a lo pung zel te hi a ni.


Table12 : Baby Corn leh chawhmeh thlai thatzia khaikhinna :

100g fresh vegetable

Component Baby Corn Parbawr Bawkbawn Tomato Fanghma
Moisture % 89.10 90.30 92.50 94.10 96.40
Fat (g) 0.20 0.04 0.20 0.20 0.20
Protein (g) 1.90 2.40 1.00 1.00 0.60
Carbohydrate (mg) 8.20 6.10 5.70 4.10 2.40
Calcium (mg) 28.00 34.00 30.00 18.00 19.00
Phosphorus (mg) 86.00 50.00 27.00 18.00 12.00
Vitamin (IU) 64.00 95.00 130.00 735.00 0.00

BABY CORN ATANA THA :

   Tlem tham deuhva chin tur emaw chuktuah huana chin atan lek chuan eng vaimim chi pawh a tha vek mai a. Hetih lai hian tam tham deuh emaw sumdawng rilru pu a kan chin dawn chuan duhthlan te pawh a ngai a, chutiang atana baby corn tura chin turte chu hetiang hi ni sela a tha.


   1. Thar rang : Baby corn a hman tur atan chuan vaimim thar rang kan ching thin tur a ni, kawng hrang hrangin tulna a awm.


   2. Kawm pai tam : Vaimim pangngaia seng atan chuan kawm hnih pai, fang hraw leh fang bit tak a ni tur a ni. Hetih lai hian baby corn atan chuan kung tinin kawm 3 tal pua se, duhthusam a ni a, a kawm puak tam avang erawh chuan a kawm len lam leh a shape te, a quality te a chhe chuang tur a nilo.


   A thar hlawk dan tur ngaihtuahin a kungin kawm a paw tam tur a ni mai lova, bit taka chin pawhin a hlawk loh phah tur a nilo. Ram zau lam inangah pawh vaimim dang chin dan pangngai aia bit zawk a chin pawh a hlawkpui theih a ni tur a ni.


   3. Fang eng : Vaimim fang la pum lo (la puitling lo) te chu rawng eng, ngil leh rual taka inrem hi baby corn tha nihdan tur a ni. Vaimim fang eng hi a duhawm.


   4. A kung san zawng : A kung sang leh a kawm puakna sang hian vaimim keh a ti awlsamlo bik a, chuvangin vaimim kung san lam chu ft 61⁄2 leh ft 8 inkar nise, a kawm puakna pawh lei atanga ft 11⁄2 atanga ft 6 ni rawh se. Mihringin kuta an keh a ngaih avangin a kawm puakna san zawng hi pawimawh tak a ni a, a chhan chu tha a heh loh vang a ni.


   5. Variety : Open pollinated variety VL 42 leh Hybrid MEH-114 te hi baby corn a hman atana variety tha a ni a. A dang te chu PAC-792, PAC-793 of Adventa India Ltd., Swan-1 leh Swan-2 te an ni, a dang leh chu HM 4, VL-Baby corn (composite) te an ni. Baby corn thar tam atana an ruahman (synthetic variety) CoBC 1 pawh a awm. AICMIP hnuaiah Research Station ten baby corn chi siam leh a chin dan an zir reng a ni. Agriculture Department pawhin Baby corn chi Golden Baby (Hybrid) an la chhuak a, a tha in a thar hlawk hle. hin theih a, amaherawhchu, khawlumah hian a kawm leh fang insiam hi a chakin a rang em mai a, hmun lum takah chuan baby corn tur atan chuan ching lo thei ila a tha. A remchan chuan tui pe thei thin ila a tha. A pH duhtawk pawh 5.6- 7.5 inkar a ni.

Source : Lalthanzuala
MSc.(Ag) ,Agro, PG Dip.Agmark
Thlai chin dan
Department of Agriculture (Crop Husbandry)
Mizoram
Page No : 65 - 70
First Edition-2011


LEILUNG LEH BORUAK :

   Leitha, tui inpaih rala, a tlin reng lohna hmun hi a tha a ni mai. Hmun tin deuh thawah kum tluan in a c

A CHIN DAN :

   Baby corn chindan leh vaimim pangngai chin dan hi a inang deuh reng a. Amaherawhchu, baby corn chindanah hian tihdan bik thenkhat a awm a, chuvangin tha a heh deuh. Baby corn chindanah chuan tihdan phung bik pahnih a awm a, chu chu :


   1.  Mimpui emaw sweet corn te hi baby corn atan a hman theih thova, a chindan pawh vaimim chin dan pangngaiin an ching mai a. A kawm chungnung ber kha vaimim eidan pangngai angin a novin emaw a charin emaw an kek (seng) thin a, a kawm hnuaihnung zawkte erawh chu baby corn atan an la (kek) thin. Baby corn hralhna tur a chian chiah loh hunah pawh tiang hian an ti bawk thin.


   2.  A dawttu chu baby corn chindan pangngai a ni. Tihdan turte chu :


   Bit taka chin - Thar hlawk theih nan baby corn atan chuan hectare khat a zauvah vaimim kung 1,10,000 - 1,50,000 lai a awm tur a ni a, chu chu vaimim kung pangngai aia tam daih a ni. Vaimim tlar karte chu inch 4-6 ni bawk se, a variety a zir a ni ang. Fur ruahtui tam laiin tui tlingin a chim loh nan a chi te chu rihpawn (ridge) a chin tur a ni.


A VUI THLIAH :

   Vaimim a lo vuih tan, mahse, a par hmain a vui kan thliak tur a ni. Chhâwn a thlak hma ni 5 velah a vui tan. Hetia a vui thliah hian a kawm a tam deuh zawkin a thang chak zawk bawk, chu chu vaimim chi inthlah tur awm loh vang a ni a, a seng a awl phah bawk. Hetia tih hian a lera a par atangin a pa chi vaimim chhâwna tla a inthlah tur a awm lo.


LEITHA PEK :

   Baby corn chin hian leitha pek hi a tulin a sawt em em a, pek tur zat chu hectare khat hmunah N kg 150, P kg 75 leh K kg 40 a ni. P leh K zawng zawng leh N chanve vaimim chin hunlai, a tir lamah pek tur a ni. N la bang hi zat leh zatin vaimim tiah hnu daihah leh ngal a zem tihah pek leh tur.


THLAI SENG :

   Baby corn seng hi thil namai a ni lo, a chhan chu nikhat chauhva tlaiin quality a hniam phah a, a tui loh phah bawk a, chuvangin bazarah a hralh tlak loh phah thin. Chhâwn a thlak tan atangin tuk tin keh tawh mai tur a ni a (fresh market atan), kawng danga siam tur chu chhâwn a thlak atanga ni 2-3 ah keh tur a ni. A chhâwn thlak leh a kawm len leh tet hi chu a vaimim a thu (variety) a ni a, hei vang hian a keh hun dik tak hriat hi thil buaithlak a nih chin a awm. A tir lamah chuan vaimim keh hlim chu eichhina hriat theih a ni a, a hnu lamah erawh chuan a kawr chhunga a kawm len leh len loh a kawm kuta hmehin a hriat theih. A seng hi chemte hriam tha tak emaw secateur (thil cheh chhumna) hmangin a kawm tichhe lo tura dim taka keh tur a ni a. Thlai seng zo tur hian ni 6-7 lai a ngai thei a, thlasik (rabi) ah variety thuhmun pawh khawvawt vangin ni 10-15 laiin a tlai thei.


   Tha taka tui peka chawm chu hectare khatah qtl 60-80 a thar thei. A kawr kheh hnu hian 15-20% a tling thei. A kawr paih fai hnu hian a kungte nen hectare khat hmunah qtl 250-300 lai ranchaw tur chi a thar thei. Duh leh hei hi green manure atan pawh a hman theih. Baby corn hi a to thei viau a, thla 2 chhung velin sum tam tak lakluh nan a hman theih.


THLAI VEN HIM :

   Rannung leh natna lak atanga ven leh enkawl a ngai maithei a, vaimim pangngai nen a tih dan a inang vek.


SENG HUNA TIHTUR :

   1.  Precooling - Seng hnu darkar 1-2 vel chhung dah daih tur a ni a, chutilo chu boruak ngaiah chuan a tuidan (taste) leh quality te a tlahniam chak hle a ni. Boruak duhthusam lovah chuan a tui pai (moisture) pawh a kiam thin. Moisture 2% a kiam pawhin baby corn kha a sawng emaw a lo dep a, hmuh theihin a quality a tlahniam thei.


   2.  Grading - Vaimim kawm no te te keh hnu emaw a kawr paih lova precooling tih hnu hian a kawr te kutin an kheh fai a, chu chu an sei dan azirin an thliar hrang a :


   Large        -      10-13 cm


   Medium     -      7-10 cm


   Small         -      4-4 cm leh


   A bung/a sawm -


   Ram thenkhat Thailand angah te chuan hetiang grading tihna khawl hi an nei tawh a, a dia-meter zawngin an thliar thung. Heng grade hrang hrangah hian quality tihniam thei baby corn hmel/chi dang 5% bak a tel tur a ni lo.


   3.  Bawma khung : Grading tih zawh hian plastic a siam a khungna emaw a dahna bawmah an dah a, hei hi chilh kuak (perforated) a ni a, chu chu boruak luh leh chhuah theihna tura tih kuak bawm (carton) ah an khung leh thin. Plastic bawm kha a leitute duhdan anga size hrang hrang pawh siam a ni.


   4.  Dahthat : Baby corn hi a chhe hma em em a. Hetia a bawma khung zawh pawh hian a la thaw ve thova, chawhmeh thlai dang zawng aiin a thaw nasa a, OOC ah aiin 280C ah a let 5-10 in a thaw chak. 5-7oC a vawt leh 90% hnawng hmunah dahthat a ngai.



69


70

Download